خبر جدید | ادغام DeepMind و Google Brain – گام تازه گوگل برای حضور پررنگ در عرصه هوش مصنوعی | مایفون مگ

واحد خبر مایفون مگ : موفقیت ناگهانی و کاربری وسیع بات مکالمه ChatGPT که جهان را با طعم تازه‌ای از هوش مصنوعی تحت تاثیر قرار داده، گوگل را به پی‌گیری جدی‌تر برنامه‌های خود در حوزه این فناوری وادار کرده است. در همین راستا دو تیم بزرگ هوش مصنوعی آلفابت، یعنی DeepMind و Google Brain ادغام شده‌اند تا بخش بزرگ‌تری را با عنوان Google DeepMind شکل دهند. خبری که به تازگی و در روز 20 آوریل 2023 (31 فروردین 1402) در وب‌سایت‌ هر دو شرکت گوگل و DeepMind منتشر شده است. سوندار پیچای (Sundar Pichai)، مدیرعامل گوگل، نیز با اشاره به این تصمیم از اهمیت ادغام این دو شرکت برای ساخت سیستم‌های توانمندتر و ایمن‌تر سخن گفته است.

DeepMind در اصل یک آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی در بریتانیا بود که توسط دمیس هاسابیس (Demis Hassabis) به همراه شین لگ (Shane Legg) و مصطفی سلیمان در سال 2010 میلادی تأسیس شد و گوگل در سال 2014 آن را با مبلغ 500 میلیون دلار خریداری کرد. از آن زمان تاکنون این شرکت به عنوان گروهی مستقل و زیر نظر آلفابت، به مدیر عاملی دمیس هاسابیس به فعالیت ادامه داده است. مشهورترین نمونه از تلاش‌های این شرکت به سال 2017 میلادی و توسعه سیستمی به نام AlphaGo باز می‌گردد؛ کامپیوتری که برای یک بازی باستانی چینی موسوم به Go آموزش داده شد. برای این بازی به رقم باورنکردنی 10 به توان 360 حرکت نیاز است که انجام آن تا پیش از معرفی راهکار DeepMind برای کامپیوتر ناممکن به نظر می‌رسید. پس از آن، DeepMind در فعالیت‌های دیگری همچون پیش‌بینی دقیق مدل سه‌بعدی ساختار پروتئین، بازی‌های ویدیویی مانند Starcraft II، سیستم سنتز صدای Wavenet و ضرب ماتریس نیز به تولید ابزارهای هوش مصنوعی پرداخته است.

از سوی دیگر بخش Google Brain در سال 2011 و یک سال پس از DeepMind با حضور جف دین (Jeff Dean)، گرگ کورادو (Greg Corrado)، یکی از پژوهشگران گوگل و اندرو نگ (Andrew Ng)، استاد دانشگاه استنفورد پایه‌گذاری شد. این بخش به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های مستقیم گوگل توسط جف دین (Jeff Dean) اداره می‌شد و از جمله فعالیت‌های آن می‌توان به توسعه TensorFlow به عنوان چارچوبی برای ایجاد مدل هوش مصنوعی و ارائه راهکارهایی برای بهبود Google Translate اشاره کرد. گروه Google Brain که در مقایسه با DeepMind از شهرت کمتری برخوردار است، در حقیقت ابداع‌کننده معماری شبکه عصبی Transformer به صورت منبع‌ باز بوده؛ مدلی که در نهایت به ارائه چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT (GPT کوتاه‌شده Generative Trained Transformer) انجامیده است.

بنا بر اعلام گوگل، پس از ادغام این دو شرکت، هاسابیس مدیر عامل جدید Google DeepMind است و دین با عنوان دانشمند ارشد در این مجموعه به کار خود ادامه خواهد داد و به شخص پیچای گزارش می‌دهد. همچنین گوگل هیأت علمی جدیدی برای نظارت بر پیشرفت تحقیقات و هدایت این بخش در نظر گرفته است که تحت نظر کورای کاووکج‌اوغلو (Koray Kavukcuoglu)، معاون تحقیقاتی DeepMind، فعالیت خواهد کرد. به علاوه، الی کالینز (Eli Collins)، معاون محصول Google Research، نیز با همین عنوان بهGoogle DeepMind پیوسته است. ناگفته نماند پژوهشگر ایرانی- بریتانیایی زوبین قهرمانی (Zoubin Ghahramani) که پیش‌تر عنوان سرپرست Google Brain را داشت، حالا یکی از اعضاء تیم راهبری تحقیقاتی Google DeepMind خواهد بود و به کاووکج‌اوغلو گزارش می‌دهد.

با آن که این شیوه مدیریت دوگانه تا حدودی عجیب به نظر می‌رسد اما بر اساس گزارش‌هایی که در ماه مارس منتشر شد، ظاهرا مدیریت ارشد گوگل به طور مستقیم به گروه Google Brain و DeepMind دستور داده است که به رقابت چندین ساله خود پایان دهند و برای حضور فعال در بازار همکاری نزدیکی داشته باشند. بر اساس این گزارش، این دو گروه که پیش از این به ندرت همکاری می‌کردند یا کدهای کامپیوتری را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند، اکنون به طور مشترک بر توسعه پروژه جدیدی موسوم به Gemini متمرکز هستند که ظاهرا بناست پس از Google Bard به رقیبی جدی برای ChatGPT تبدیل شود. گزارش‌ها در مجموع این ادغام را نوعی «اتحاد اجباری» توصیف کرد‌ه‌اند که اکنون پس از یک ماه به طور کامل انجام گرفته است.

یکی از نگرانی‌های اصلی گوگل در این حوزه، ضعیف شدن و تاثیر محدود این شرکت در فضای هوش مصنوعی است. هر اندازه ربات ChatGPT شرکت OpenAI و یکپارچه شدن آن با موتور جست‌وجوی Bing، باعث شهرت هر چه بیشتر این محصولات شده، تلاش‌های هوش مصنوعی گوگل همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است؛ مسأله‌ای که در بازار سهام به عنوان محل اصلی تمرکز این روزهای گوگل، بسیار حیاتی به نظر می‌رسد. با این حال، تجربه موفق DeepMind در معرفی و ارائه پروژه‌های تحقیقاتی مانند AlphaGo مدیران گوگل را به ادغام دو بخش هوش مصنوعی زیرمجموعه خود برانگیخته و امیدوار ساخته است.

البته ظاهرا DeepMind تا به امروز هیچ محصولی را به طور مستقیم به فروش رسانده و صرفا برای انجام امور داخلی از گوگل پول دریافت کرده است. نکته مهم در خصوص رویکرد پیشین گوگل به هوش مصنوعی این است که تمام فعالیت‌های غول جست‌وجوی آمریکایی در این حوزه به نوعی در پس‌زمینه جریان داشته و به اموری همچون بهبود اندک جست‌وجوها یا ایجاد پیشرفت‌های کوچک در ترجمه محدود شده است. اینک اما بر اساس گفته‌های مدیر عامل بخش تازه هوش مصنوعی گوگل، نگاهی تازه در تلاش‌های شرکت به کار گرفته خواهد شد و «نسل تازه‌ای از پیشرفت‌ها و محصولات هوش مصنوعی را در گوگل و آلفابت با روشی جسورانه و مسئولانه گسترش خواهد داد.»